Modern Türk şiirinin ustalarından biri olan ve Mevlânâ'nın hayatı ve yapıtı
üzerine müstakil bir inceleme kaleme alan Asaf Hâlet Çelebi, bu kez,
Mevlânâ'nın Rubâîleri başlığı altında, Türkçeleştirdiği 276 rubâîyi bir araya
getiriyor.
Mevlânâ'nın mistisizmini rubâîlerindeki aşk teorisiyle açıklayan Çelebi, rubâîleri
"mistik" ve "erotik" olarak iki ana gruba ayırıyor: "Sırf mistik bir akidenin, bilhassa
tevhid fikrinin muhtelif şekilde tefsirlerinden ibaret olanlar" ve "duyan, seven, yanan
bir kalbin, mest ve kararsız bir düşüncenin rakik hayalleriyle doludur" dediği
érotique şiirler.
Mevlânâ'nın hem bizde hem de Batı kültüründe Mesnevî ile tanındığının, onun
dışındaki şiirlerinin genel olarak anlaşılamadan kaldığının, örneğin Hayyam'ın
rubâîleri gibi defalarca çevrilmediğinin altını çizen Asaf Hâlet Çelebi'nin bu
değerli çalışması, Mevlânâ'nın ruhunun en derin ve girift ilhamlarına tercüman
oluyor.
"Aşk öyle güzel bir şeydir ki [aynı zamanda] ondan adamın başına
türlü türlü belalar gelir; âşık o belalardan sakınmamalıdır.
Aşk dininde merd olan o kimseler ki aşk canına
kâr ettiği zaman canından bile vazgeçer."